- چه چیزی باعث پوکی‌استخوان می‌شود؟
- پوکی‌استخوان چگونه با یائسگی مرتبط است؟
- علائم پوکی‌استخوان چیست؟
- چرا زنان به پوکی‌استخوان مبتلا می‌شوند؟
پوکی‌استخوان بیماری است که استخوان‌ها را ضعیف می‌کند و خطر شکستگی‌های ناگهانی و غیرمنتظره را افزایش می‌دهد. پوکی‌استخوان که در لغت به معنای “استخوان متخلخل” است، منجر به کاهش توده و استحکام استخوان می‌شود. این بیماری اغلب بدون هیچ علامت یا درد پیشرفت می‌کند.
در بسیاری از مواقع، پوکی‌استخوان، تا زمانی که استخوان‌های ضعیف باعث شکستگی‌های دردناک معمولاً در پشت یا باسن شوند، کشف نمی‌شود. این شکستگی‌ها می‌توانند ناتوان‌کننده باشند. خوشبختانه، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از پوکی‌استخوان انجام دهید و اگر از قبل پوکی‌استخوان داشته باشید، درمان‌ها می‌توانند سرعت تحلیل استخوان را کاهش دهند.
چه چیزی باعث پوکی‌استخوان می‌شود؟
اگرچه ما علت دقیق پوکی‌استخوان را نمی‌دانیم، اما می‌دانیم که این بیماری چگونه ایجاد می‌شود. استخوان‌های شما از بافت زنده و درحال‌رشد ساخته شده‌اند. یک پوسته بیرونی، یک استخوان اسفنج‌مانند را در بر می‌گیرد. هنگامی که یک استخوان در اثر پوکی‌استخوان ضعیف می‌شود، سوراخ‌های بافت اسفنجی استخوان بزرگ‌تر و بیشتر می‌شود و ساختار داخلی استخوان را ضعیف می‌کند.
تا حدود ۳۰ سالگی، افراد به طور معمول بیشتر از آنچه که از دست می‌دهند، استخوان می‌سازند. در طول فرآیند پیری، تجزیه استخوان شروع به پیشی گرفتن می‌کند و در نتیجه به تدریج توده استخوانی از بین می‌رود. زمانی که این از دست دادن استخوان به نقطه خاصی برسد، فرد دچار پوکی‌استخوان می‌شود.
اگر می خواهید زود پیر نشوید این کارها را نکنید
پوکی‌استخوان چگونه با یائسگی مرتبط است؟
ارتباط مستقیمی بین کمبود استروژن و ایجاد پوکی‌استخوان وجود دارد. یائسگی زودرس (قبل از ۴۵ سالگی) و هر دوره طولانی که در آن سطح هورمون پایین است و دوره‌های قاعدگی وجود ندارد یا نادر است، می‌تواند باعث کاهش توده استخوانی شود.
علائم پوکی‌استخوان چیست؟
پوکی‌استخوان اغلب یک “بیماری خاموش” نامیده می‌شود؛ زیرا در ابتدا ازدست‌دادن استخوان بدون علائم رخ می‌دهد. افراد ممکن است ندانند که دچار پوکی‌استخوان شده‌اند تا زمانی که استخوان‌هایشان آن‌قدر ضعیف شود که فشار، ضربه یا افتادن ناگهانی باعث شکستگی یا فروپاشی مهره شود. مهره‌های فروریخته ممکن است در ابتدا به شکل کمردرد شدید، کاهش قد یا ناهنجاری‌های ستون فقرات مانند حالت خمیده احساس یا دیده شوند.
چه کسانی به پوکی‌استخوان مبتلا می‌شوند؟
عوامل خطر مهم پوکی‌استخوان عبارت‌اند از:
سن
پس از رسیدن به حداکثر تراکم و استحکام استخوان (به‌طورکلی در حدود ۳۰ سالگی)، توده استخوانی به طور طبیعی با افزایش سن شروع به کاهش می‌کند.
جنسیت
زنان بالای ۵۰ سال بیشترین خطر ابتلا به پوکی‌استخوان را دارند. در واقع زنان چهار برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به پوکی‌استخوان هستند. استخوان‌های سبک‌تر، نازک‌تر و طول عمر طولانی‌تر خانم‌ها، دلیلی برای افزایش خطر پوکی‌استخوان در زنان است.
قومیت
تحقیقات نشان داده است که زنان قفقازی و آسیایی بیشتر در معرض ابتلا به پوکی‌استخوان هستند. علاوه بر این، احتمال وقوع شکستگی لگن در زنان قفقازی دوبرابر بیشتر از زنان آفریقایی – آمریکایی است.
ساختار استخوان و وزن بدن
زنان ریزه اندام و لاغر، به این دلیل که استخوان کمتری برای ازدست‌دادن نسبت به زنانی با وزن بیشتر و جثه بزرگ‌تر دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پوکی‌استخوان هستند. به طور مشابه، مردان با استخوان‌های کوچک و لاغر، در مقایسه با مردانی با جثه بزرگ‌تر و وزن بیشتر، در معرض خطر بیشتری هستند.
برای شکم بزرگ چه غذاهایی مفید است ؟
سابقه خانوادگی
وراثت یکی از مهم‌ترین عوامل خطر پوکی‌استخوان است. اگر والدین یا پدربزرگ و مادربزرگ شما علائمی از پوکی‌استخوان مانند شکستگی لگن پس از یک زمین‌خوردن جزئی داشته‌اند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری باشید.
داروهای خاص
استفاده از برخی داروها، مانند استفاده طولانی‌مدت از استروئیدها (مانند پردنیزون) نیز می‌تواند خطر ابتلا به پوکی‌استخوان را افزایش دهد.
برخی از شرایط پزشکی
سابقه قبلی شکستگی استخوان و برخی از بیماری‌ها از جمله سرطان و سکته، ممکن است خطر ابتلا به پوکی‌استخوان را افزایش دهند.
چگونه بفهمم که پوکی‌استخوان دارم؟
یک آزمایش بدون درد و دقیق می‌تواند اطلاعاتی در مورد سلامت استخوان و پوکی‌استخوان قبل از شروع مشکلات ارائه دهد. تست‌های چگالی مواد معدنی استخوان (BMD) یا اندازه‌گیری استخوان، از مقادیر بسیار کمی از اشعه ایکس برای تعیین استحکام استخوان استفاده می‌کنند.
آزمایش تراکم مواد معدنی استخوان برای موارد زیر استفاده می‌شود:
- زنان ۶۵ساله و بالاتر.
- زنان با عوامل خطر متعدد
- زنان یائسه که دچار شکستگی شده‌اند
پوکی‌استخوان چگونه درمان می‌شود؟
درمان‌های پوکی‌استخوان عبارت‌اند از:
- داروهایی مانند آلندرونات (بینوستو، فوزاماکس)، ایباندرونات (بونیوا)، رالوکسیفن (اویستا)، ریزدرونات (اکتونل، آتیویا) و زولدرونیک اسید (Reclast ، Zometa)
- مکمل‌های کلسیم و ویتامین D.
- تمرینات تحمل وزن (که باعث می‌شود ماهیچه‌های شما در برابر گرانش کار کنند)
- ابلوپاراتید تزریقی (Tymlos)، teriparatide (forteo) یا PTH برای بازسازی استخوان
- هورمون‌درمانی
آیا باید هورمون‌درمانی انجام دهم؟
اعتقاد بر این است که هورمون‌درمانی [استروژن]، در جلوگیری یا کاهش پوکی‌استخوان، مفید است. بااین‌حال، استفاده از درمان جایگزین هورمونی برای پیشگیری از پوکی‌استخوان به‌تنهایی و نه برای کاهش اثرات یائسگی، توسط بسیاری از متخصصان توصیه نمی‌شود.
اگر از هورمون‌درمانی فقط برای پیشگیری از پوکی‌استخوان استفاده می‌کنید، حتماً با پزشک خود صحبت کنید تا بتوانید مزایای هورمون‌درمانی را در مقابل خطرات آن بسنجید و داروهای دیگری را برای استخوان‌های خود در نظر بگیرید. در صورت نیاز، پزشک می‌تواند داروهای مختلف درمانی را برای کمک به پیشگیری از پوکی‌استخوان تجویز کند.
آیا جایگزین مطمئنی برای هورمون‌درمانی وجود دارد؟
جایگزین‌های هورمون‌درمانی عبارت‌اند از:
بیس فسفونات‌ها
این گروه از داروها شامل داروهای آلندرونات (Binosto، Fosamax)، ریزدرونات (Actonel، Atelvia)، ایباندرونات (Boniva) و زولدرونیک اسید (Reclast، Zometa) می‌باشد. از بیس فسفونات‌ها برای پیشگیری از پوکی‌استخوان استفاده می‌شود. همه می‌توانند به جلوگیری از شکستگی ستون فقرات کمک کنند. Binosto ، Fosamax ، Actonel Atelvia ، Reclast و Zometa همچنین می‌توانند خطر ابتلا به آسیب به لگن و سایر شکستگی‌های غیر ستون فقرات را کاهش دهند.
رالوکسیفن (Evista)
این دارو یک تعدیل کننده گیرنده استروژن انتخابی (SERM) است که دارای خواص استروژن مانند است. این مورد برای پیشگیری و درمان پوکی‌استخوان تأیید شده است و می‌تواند از پوکی‌استخوان در ستون فقرات، لگن و سایر مناطق بدن جلوگیری کند. مطالعات نشان داده‌اند که این دارو می‌تواند میزان شکستگی‌های مهره را ۳۰ ٪ -۵۰ ٪ کاهش دهد. البته ناگفته نماند که این دارو ممکن است خطر لخته‌شدن خون را افزایش دهد.
تری پاراتید
نوعی هورمون هستند که برای درمان پوکی‌استخوان استفاده می‌شود. آنها به بازسازی استخوان و افزایش تراکم مواد معدنی استخوان کمک می‌کنند. آنها به‌صورت تزریقی تجویز می‌شوند و به‌عنوان درمان پوکی‌استخوان استفاده می‌شوند.
چگونه می‌توانم از پوکی‌استخوان جلوگیری کنم؟
راه‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید به محافظت از خود در برابر پوکی‌استخوان کمک کنید، از جمله:
ورزش
یک برنامه ورزشی منظم تنظیم کنید. ورزش باعث قوی‌تر شدن استخوان‌ها و ماهیچه‌ها می‌شود و به جلوگیری از تحلیل استخوان کمک می‌کند. همچنین به شما کمک می‌کند فعال و متحرک بمانید. ورزش‌های تحمل وزن، حداقل سه تا چهار بار در هفته، برای پیشگیری از پوکی‌استخوان، بهترین هستند. پیاده‌روی، آهسته دویدن، بازی تنیس و رقصیدن، همگی تمرینات خوبی برای تحمل وزن هستند. علاوه بر این، تمرینات قدرتی و تعادلی ممکن است به شما کمک کند از زمین‌خوردن جلوگیری کنید و احتمال شکستگی استخوان را کاهش دهید.
غذاهای سرشار از کلسیم بخورید
دریافت کلسیم کافی در طول زندگی به ساخت و حفظ استخوان‌های قوی کمک می‌کند. میزان توصیه شده روزانه (RDA) کلسیم برای بزرگسالان با خطر ابتلا به پوکی‌استخوان کم تا متوسط، ۱۰۰۰ میلی گرم در روز است. برای کسانی که در معرض خطر بالای ابتلا به پوکی‌استخوان هستند، مانند زنان یائسه، RDA روزانه تا ۱۲۰۰ میلی گرم افزایش می‌یابد. منابع عالی کلسیم عبارتند از: شیر و محصولات لبنی (نسخه‌های کم چرب توصیه می‌شود)، ماهی کنسرو شده با استخوان مانند سالمون و ساردین، سبزیجات با برگ سبز تیره مانند کلم پیچ و کلم بروکلی، آب پرتقال غنی شده با کلسیم، و نان‌های تهیه شده با آرد غنی شده با کلسیم
مکمل
اگر فکر می‌کنید برای دریافت کلسیم کافی نیاز به مصرف مکمل دارید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. کربنات کلسیم و سیترات کلسیم اشکال خوبی از مکمل‌های کلسیم هستند. مراقب باشید اگر ۵۱ سال یا بیشتر دارید، بیش از ۲۰۰۰ میلی گرم کلسیم در روز دریافت نکنید. بزرگسالان جوان‌تر ممکن است بتوانند تا ۲۵۰۰ میلی گرم در روز را تحمل کنند، اما با پزشک خود مشورت کنید. مصرف بیش از حد آن می‌تواند احتمال ایجاد سنگ کلیه را افزایش دهد.
ویتامین دی
بدن شما از ویتامین D برای جذب کلسیم استفاده می‌کند. قرارگرفتن در زیر نور خورشید به مدت ۲۰ دقیقه هر روز، به بدن بیشتر افراد کمک می‌کند ویتامین D کافی تولید کند. همچنین می‌توانید ویتامین D را از تخم مرغ، ماهی‌های چرب مانند سالمون، غلات و شیر غنی شده با ویتامین D و همچنین از مکمل‌ها دریافت کنید. افراد ۵۱ تا ۷۰ ساله، باید روزانه ۶۰۰ واحد بین المللی ویتامین Dمصرف کنند. مصرف بیش از ۴۰۰۰ واحد بین المللی ویتامین D در روز توصیه نمی‌شود. با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید چقدر ویتامین D برای شما مناسب است؛ زیرا ممکن است به کلیه‌ها و حتی توده استخوانی شما آسیب برساند.
داروها
بیشتر بیس فسفونات‌هایی که از طریق دهان مصرف می‌شوند و همچنین رالوکسیفن (Evista)، می‌توانند برای کمک به پیشگیری از پوکی‌استخوان در افرادی که در معرض خطر بالای شکستگی هستند تجویز شوند.
استروژن
هورمونی است که توسط تخمدان‌ها تولید می‌شود و به محافظت در برابر تحلیل استخوان کمک می‌کند. می‌توان از آن برای پیشگیری از پوکی‌استخوان استفاده کرد. جایگزینی استروژن ازدست‌رفته پس از یائسگی (زمانی که تخمدان‌ها، بیشتر تولید استروژن خود را متوقف می‌کنند)، ازدست‌دادن استخوان را کند می‌کند و جذب و حفظ کلسیم بدن را بهبود می‌بخشد. اما، ازآنجایی‌که استروژن درمانی، خطراتی را به همراه دارد، تنها برای زنان در معرض خطر بالای پوکی‌استخوان و یا علائم شدید یائسگی، توصیه می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر، با پزشک خود در مورد مزایا و معایب استروژن درمانی صحبت کنید.
داروهای پرخطر را بشناسید
استروئیدها، برخی درمان‌های سرطان سینه (مانند مهارکننده‌های آروماتاز)، داروهای مورداستفاده برای درمان تشنج (ضدتشنج)، رقیق‌کننده‌های خون (ضد انعقادها) و داروهای تیروئید، می‌توانند سرعت تحلیل استخوان را افزایش دهند. اگر هر یک از این داروها را مصرف می‌کنید، با پزشک خود در مورد چگونگی کاهش خطر ازدست‌دادن استخوان از طریق رژیم غذایی، تغییر شیوه زندگی و احتمالاً داروهای اضافی صحبت کنید.
اگر عدم تحمل لاکتوز داشته و یا در هضم شیر مشکل دارید، ممکن است کلسیم کافی در رژیم غذایی خود دریافت نکنید. اگرچه بیشتر محصولات لبنی ممکن است غیرقابل‌تحمل باشند، اما برخی از ماست‌ها و پنیرهای سفت ممکن است قابل‌هضم باشند. شما همچنین می‌توانید غذای حاوی لاکتوز را با استفاده از محصولات تجاری لاکتوز (که می‌تواند به‌صورت قطره یا قرص مصرف شود) مصرف کنید. همچنین محصولات لبنی بدون لاکتوز وجود دارد که می‌توانید خریداری کنید. در کنار آن می‌توانید غذاهای بدون لاکتوز سرشار از کلسیم مانند سبزیجات سبز برگ، ماهی قزل‌آلا (با استخوان) و کلم‌بروکلی بخورید. غذاهای زیادی وجود دارند که با کلسیم نیز غنی شده‌اند، مانند آب‌پرتقال و نان.
ورزش‌های تحمل وزن چیست و چگونه به تقویت استخوان کمک می‌کند؟
تمرینات تحمل وزن فعالیت‌هایی هستند که باعث می‌شوند ماهیچه‌های شما برخلاف جاذبه زمین‌کار کنند. پیاده‌روی، بالارفتن از پله و آهسته دویدن، همگی تمرین‌های تحمل وزن هستند که به ساخت استخوان‌های قوی کمک می‌کنند. ۳۰ دقیقه ورزش منظم (حداقل ۳ تا ۴ روز در هفته یا یک روز در میان) همراه با یک رژیم غذایی سالم، ممکن است توده استخوانی را در افراد جوان‌تر افزایش دهد. زنان مسن و مردانی که به طور منظم ورزش می‌کنند، ممکن است کاهش از دست دادن استخوان یا حتی افزایش توده استخوانی را تجربه کنند.
در صورت ابتلا به پوکی‌استخوان، برای محافظت از خود در برابر شکستگی، چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
اگر پوکی‌استخوان دارید، مهم است که از خود در برابر افتادن‌های تصادفی محافظت کنید که ممکن است منجر به شکستگی شود. اقدامات احتیاطی زیر را برای ایمن‌سازی خانه خود انجام دهید:
- وسایل اضافی خانه را بردارید تا خانه خود را از شلوغی دور نگه دارید.
- میله‌های دستگیره را روی دیوارهای وان و دوش و کنار توالت‌ها نصب کنید.
- نور مناسب نصب کنید.
کلام آخر با دیدی کلی در باره پوکی استخوان بعد از یائسگی
پوکی استخوان بعد از یائسگی به دلیل عواملی که در بالا ذکر شد به وجود می آید. برای پیشگیری از پوکی استخوان روش هایی مانند ورزش، دارو های مکمل و… وجود دارد که می توانید از آن ها استفاده کنید. همچنین در صورت ابتلا به پوکی استخوان بعد از یائسگی، روش هایی را در بالا ذکر کردیم که می توانید از آن ها استفاده کنید.
